ხელისუფლების დანაწილება, საკონსტიტუციო რეფორმების პოლიტიკა და სასამართლოს დამოუკიდებლობა
ანოტაცია
აღმოსავლეთი ევროპის სახელმწიფოთა საკონსტიტუციო სასამართლოებმა 1990-იანი წლების დასაწყისში მნიშვნელოვანი როლი შეასრულეს დემოკრატიულ მმართველობაზე გადასვლის პროცესში. კომუნისტურ რეჟიმზე ლოგიკური პოლიტიკური რეაგირება საკონსტიტუციო სასამართლოს შექმნა იყო, რომლის მიზანს სახელმწიფოს რეპრესიული ძალაუფლებისგან ინდივიდუალური უფლებების დაცვის ძლიერი მექანიზმების დანერგვა წარმოადგენდა. სასამართლოებისთვის მინიჭებულმა ფართო უფლებამოსილებებმა და მათდამი საზოგადოების ნდობამ საკონსტიტუციო სასამართლოები ძლიერ მოთამაშეებად აქცია აღმოსავლეთ ევროპის პოლიტიკურ სცენაზე. თუმცა უნგრეთისა და პოლონეთის მართვის სათავეში მოსულმა ახალმა პოლიტიკურმა უმრავლესობამ ორი ათეული წლის განმავლობაში სტაბილურად მოქმედი საკონსტიტუციო და საერთო სასამართლოები სერიოზული პოლიტიკური თუ სამართლებრივი გამოწვევების წინაშე დააყენა. უნდა აღვიქვათ თუ არა განვითარებული მოვლენები პარადიგმის შეცვლად კონსტიტუციონალიზმის იდეაში, თუ დემოკრატიის დაკნინების ნიშნებთან გვაქვს საქმე? რა სახის პასუხისმგებლობა აკისრიათ საკონსტიტუციო სასამართლოებს ამ მოვლენების განვითარებაში და რა პოზიცია უნდა დაიკავონ მათ? ამ საკითხებს, განსაკუთრებით უნგრეთში მიმდინარე საკონსტიტუციო ცვლილებების ჭრილში, ქვემოთ განვიხილავთ.
